Od roku 1446 Osjaków wymieniany jest jako miasto. Ziemia ta była ziemią biedną ale i dostatnią, niemniej jednak dotykały ją na przestrzeni wieków różne nieszczęścia. Wielki pożar z 1561 roku, czy zniszczenia spowodowane najazdem szwedzkim to tylko niektóre z nich. W połowie XVIII w. w Osjakowie miał miejsce ogromny pożar, w wyniku którego w miasteczku pozostało niewielu mieszkańców. Razem z drugim rozbiorem w 1793 r. Osjaków utracił prawa miejskie. Mieszkańcy ziemi osjakowskiej brali udział w kolejnych zrywach narodowych, doświadczyli trudnych lat I wojny światowej.
Osjaków był siedzibą jednej z największych obszarowo gmin w powiecie wieluńskim, liczącej w 1934 r. 11 760 mieszkańcówi ok. 9 830 ha. Miejscowość posiadała także bogate tradycje narodowe i społeczno-kulturalne.
W wyniku agresji niemiecko-sowieckiej na Polskę w 1939 r. dokonano kolejnego rozbioru Polski, cały obszar powiatu wieluńskiego znalazł się pod panowaniem niemieckim i włączony został do nowej prowincji Rzeszy - Kraju Warty - "Wartheland".
W Osjakowie znajdowała się siedziba słynnego na cały teren posterunku żandarmerii niemieckiej. Posterunek żandarmerii hitlerowskiej, któremu podlegało kilka posterunków żandarmerii hitlerowskiej. Posterunek żandarmerii hitlerowskiej zyskał ponurą "sławę" katowni, gdzie doszło do kilkudziesięciu zbrodni popełnionych na ludności cywilnej Osjakowa i okolicznych gmin. Kilkuset mieszkańców Osjakowa pochodzenia żydowskiego zostało latem 1942 r. osadzonych w miejscowym kościele i następnie przewiezionych do obozów zagłady.
W wyniku styczniowej ofensywy wojsk radzieckich i polskich Osjaków został wyzwolony spod okupacji hitlerowskiej 17 stycznia 1945 r.
Po wyzwoleniu przywrócony został przedwojenny podział administracyjny. Z dniem 10 września 1953 r. zmieniono nazwę gminy Radoszewice na pochodzącą od siedziby gminy - czyli na gminę Osjaków.
W roku 1954 powołano 6 gromadzkich rad narodowych. W roku 1972 ponownie przywrócono gminę Osjaków.
Pod koniec XIX i na początku XX wieku Osjaków, mający dość zwartą i łatwopalną zabudowę był narażony na pożary. Przy braku zorganizowanej obrony przeciwpożarowej przeradzały się one w pożary masowe, niszczące dorobek całego życia.
Z relacji prasowych wynika, że:
- w 1888 r. spłonęły 4 domy, stodoła, spichlerz, farbiarnie i chlewy, straty oszacowano na 10 tysięcy rubli,
- w czerwcu 1899 r. spaliło się 5 zabudowań gospodarczych,
- wielki pożar, najgroźniejszy z dotychczasowych, nawiedził Osjaków,
11 maja 1901 r. jak podaje tygodnik "Zorza" spłonęło 30 domów, zaś "ratunku należytego nie było tu, bo jedna sikawka przysłana przez p. Kobierzyckiego ze Strobina wody dać nie mogła. A przecież Osieków powinien mieć własne narzędzia ogniowe! Co się z nimi stało ?" - na to pytanie nie ma dalej odpowiedzi./ cytat "Zorza" 1901 nr 23 str. 563/
Ten wielki pożar dobitnie wykazał mieszkańcom Osjakowa, że w oparciu o obowiązujące w Królestwie Polskim przepisy każdy mieszkaniec miał obowiązek czynnego uczestnictwa w gaszeniu pożarów. Klęski pożogi uświadomiły światlejszym mieszkańcom osady, że dla zorganizowania prawidłowej ochrony przed pożarami należy zorganizować Towarzystwo Ochotniczej Straży Ogniowej.
Do grona głównych organizatorów osjakowskiej straży zaliczyć należy aptekarza Józefa Błażejewskiego, który przez wiele lat piastował godność jej naczelnika. Wiele pomocy okazał wójt gminy Radoszewice z siedzibą w Osjakowie - Pan Kędzierski. Z ich inicjatywy zwołano zebranie mieszkańców Osjakowa, zabrano się energicznie do pracy, przygotowywali następne pisma, werbowali członków, zbierali składki, załatwiali sprawę formalnego przekazania posiadanego przez osadę sprzętu pożarniczego powstającej straży.
W popartym przez naczelnika powiatu wieluńskiego, Teodora Pieczonko piśmie do gubernatora kaliskiego pisano :
" Przy niniejszym pragnę zameldować Waszej Wysokości , że osada
Osjaków liczy stałych mieszkańców 1700, posiada 129 domów mieszkalnych i 291 budynków gospodarczych. Spośród narzędzi pożarniczych Osjaków posiada 2 sikawki, 2 drabiny, 4 wiadra, 10 bosaków, 2 beczki dwukołowe, Narzędzia te stanowią własność osady, a ich wartość wynosi około 500 rubli".
W wyniku starań gubernator kaliski pismem z dnia 22 sierpnia 1901 r. wyraził zgodę na oficjalne utworzenie Osjakowskiego Towarzystwa Pożarniczego w oparciu o statut towarzystw pożarniczych w Przywiślańskim Kraju.
Straż Osjakowska obejmowała 40 okolicznych wsi w promieniu 10 wiorst. Podzielona była na 3 oddziały : toporników - którego naczelnikiem był Bolesław Różański, sikawkowy - naczelnikiem był kominiarz Władysław Dębicki i wodny - naczelnikiem był kupiec Józefat Pilarski.
Członkami czynnymi straży byli zarówno Polacy, jak też przedstawiciele licznej społeczności żydowskiej.
Straż Osjakowska ustanowiła też swoje coroczne święto - 6 czerwca, w drugi dzień Zesłania Ducha Świętego.
W roku 1904 podjęto uchwałę o przystąpieniu do Cesarsko-Rosyjskiego Towarzystwa Pożarniczego w Petersburgu.
I tak też postanowiono, a wręcz zobowiązano zarząd do założenia dętej orkiestry strażackiej. W roku 1907 istniała już 14-osobowa orkiestra, której kapelmistrzem był Andrzej Stronczyński.
Za kwotę 350 rubli zakupiono instrumenty muzyczne dla 16 muzykantów. Członkami orkiestry byli w znacznej mierze młodzi chłopcy. I właśnie w ten to sposób dodano symbolicznego "duha"straży osjakowskiej.
Dalej należy podkreślić, że na czołowe stanowiska straży wybierani byli bądź okoliczni ziemianie lub księża, bądź przedstawiciele miejscowej inteligencji, należy chociażby wspomnieć długoletniego prezesa Alfonsa Pilaskiego, czy księdza Bolesława Michnikowskiego.
W 1902 roku straż przejęła od osady w bezterminowe użytkowanie niewielką drewnianą remizę na składowanie sprzętu.
Budowę murowanego, wielofunkcyjnego piętrowego budynku remizy rozpoczęto przed wybuchem I wojny światowej. Wznowiono przy niej prace już w Polsce Odrodzonej.
Kolejny wielki pożar nawiedził osadę 29 sierpnia 1908 r. Spłonęło wówczas 7 domów i 10 stodół. Następny pożar nawiedził Osjaków 15 listopada 1915 r.
Pomyślny rozwój straży został zahamowany z chwilą wybuchu I wojny światowej.
W 1916 r. w ogólnokrajowym zjeździe straży pożarnych w Warszawie uczestniczył przedstawiciel straży osjakowskiej.
Już w Polsce Odrodzonej, w pierwszy dzień Zielonych Świąt roku 1922 uroczyście poświęcono i oddano do użytku budynek remizy.
Przez cały okres międzywojennego 20-lecia działała przy straży orkiestra dęta, członkami jej między innymi byli: Tadeusz Terczyński, Władysław Łuczak, Franciszek Łaciński, Józef Jastrzębski, Henryk Siudy, Antoni Kubacki, Kazimierz Skupiński, Stanisław Buchwald, Antoni Buchwald, Stefan Buchwald, Ignacy Bereś, Antoni Wojdyła, Stanisław Golak, Ignacy Maciejewski, Franciszek Kukulski, Zofian Dębicki, Bronisław Dawid, Kwiatkowski, Józef Sowa.
Kapelmistrzami byli Józef Sinbakowski, Andrzej Stronczyński, Mieczysław Dębicki, Antoni Kukulski, Korczak vel Korzec.
W pierwszych latach powojennych straż była wyposażona w dość prosty sprzęt pożarniczy. Radykalna poprawa pod tym względem nastąpiła około 1932 r., gdy zakupiono pierwszą w dziejach straży motopompę "leopolia" produkcji polskiej. Do jej transportu przystosowano wóz konny. W 1935 r. podczas wielkiego pożaru jaki nawiedził Szczerców już brała udział z własną motopompą.
Trzeba nadmienić, że klęski pożarów również nękały Osjaków . W nocy z 16 na 17 września 1929 r. groźny pożar powstał i zaskoczył uśpioną wieś. Spłonęło 11 budynków mieszkalnych, 9 stodół ze zbożem, 7 obór i 1 szopa. W akcji brały udział jednostki straży z Dymku, Wielunia i Szynkielowa.
Pod względem narodowościowym osjakowska straż była zdominowana przez ludność polską.
Z lat międzywojennych można wymienić między innymi kilka nazwisk osób piastujących funkcje w zarządzie:
- prezes - ks. Bolesław Michnikowski, Bolesław Majnert, ks. Emanuel Hadaś, Ignacy Rudziński, Władysław Światłowski,
- naczelnik - Józef Błażejewski, Ignacy Rudziński, Tadeusz Nierychły,
- sekretarz - Bronisław Kucharski, Józef Krajcerski, Piotr Cichosz.
Nie posiadamy szczegółowych informacji archiwalnych z tych lat, dlatego każda fotografia czy wzmianka pisemna jest i będzie dla nas bardzo cenna.
W okresie poprzedzającym niemiecko-sowiecką agresję na nasz kraj niektórzy członkowie straży zostali powołani w szeregi Wojska Polskiego: Antoni Kukulski, Czesław Łuczak , Franciszek Kukulski i inni.
Po włączeniu powiatu wieluńskiego do nowej prowincji Rzeszy Niemieckiej Kraju Warty wszystkie stowarzyszenia zostały rozwiązane, jednak przystąpiono do tworzenia drużyn strażackich pod nadzorem okupanta. Przynależność do niemieckiej straży niejednokrotnie chroniła przed wywózką na roboty przymusowe do rzeszy. Komendantem straży od września 1939 roku był Niemiec Alfred Anderman, zastępcą Julian Helman. W 1940 r. straż była wyposażona w samochód marki mercedes, kierowcą jego był Polak
Władysław Wróbel. Obowiązującym językiem w straży był język niemiecki.
Zaraz po wyzwoleniu wiosną przystąpiono do reaktywowania organizacji strażackiej. W walnym zebraniu w kwietniu 1946 roku uczestniczyło 65 osób. Naczelnik straży Antoni Wojdyło wystąpił z wnioskiem o fundację sztandaru. Dnia 06 lipca
1947 roku odbyło się uroczyste wręczenie sztandaru dla miejscowej jednostki.
Należy wspomnieć, że po zarekwirowaniu przez Armię Czerwoną pożarniczego mercedesa, strażacy nabyli nowy pojazd, był to stary morris-comer napędzany na holz-gas. Pod koniec lat 40 ponownie zmieniono wóz bojowy, najpierw na adlera a następnie na chevroleta, który służył do 1952 roku. Następne lata to kolejne zmiany. Jednostkę wyposażono w żuka, potem stara 21 i 25, którego w latach 80-tych wymieniono na stara 244.
W roku 1996 OSP w Osjakowie zgłasza akces do Krajowego Systemu Ratowniczo - Gaśniczego, w którym to funkcjonuje do dnia dzisiejszego.
Wraz z systematycznym rozwojem jednostki nie zapominano również o rozwoju kultury. Celowi temu miała służyć orkiestra strażacka, która uświetniała różne imprezy strażackie, kościelne, państwowe i sportowe. W 1948 roku chęć grania w orkiestrze zgłosiło kilkanaście osób. Brakowało jednak instrumentów, instruktorów i nut. Zadania uzupełnienia tych braków podjął się Władysław Suchecki - miejscowy organista. Dalsze dzieje straży nierozerwalnie wiązały się z jej walką o ciągłą gotowość, walką o plac i wyposażenie. Należy nadmienić, że w ramach podnoszenia kwalifikacji w maju 1948 roku na kurs III stopnia dla oficerów pożarnictwa oddelegowany został Druh Antoni Kukulski.
Obchodząca w 1997 roku jubileusz 90-lecia istnienia Orkiestra Dęta OSP w Osjakowie na trwałe wrosła w kulturalny krajobraz gminy i regionu wieluńskiego.
Członkami orkiestry dętej w okresie powojennym byli : Antoni Kukulski - pierwszy i najdłużej sprawujący funkcję kapelmistrza po II wojnie światowej, Władysław Jasicki, Franciszek Kukulski, Antoni Kubacki, Aleksander Pilawka, Leon Pawlicki, Roman Żuber, Lucjan Pawlicki, Kazimierz Skupiński, Roch Szymański, Antoni Bereś, Julian Jasicki, Tadeusz Zawada, Antoni Jędrasik, Marian Borek, Stefan Olejnik, Andrzej Mazurek, Czesław Adamczyk, Mieczysław Synowiec, Jan Woś, Stanisław Grabowski, Jerzy Michalski, Stanisław Barwas, Józef Błaszczyk, Mieczysław Kurzyński, Jerzy Stępień , Leon Krzywański, Tadeusz Kukulski, Jerzy Kruszyński, Kazimierz Grabowski, Jan Kiduła, Franciszek Stępień, Czesław Kurzyński.
Omawiając lata powojenne / od roku 1945 / należy wymienić:
- prezesi - Zygmunt Poniński, Władysław Lebioda, Tadeusz Nordyński, Józef Wajs, Jan Langner, Józef Kaźmierski, Edmund Kostrzewa, Wiesław Jaskólski, Jan Majsiak,
- wiceprezesi - Bronisław Łuczak,
- naczelnicy - Antoni Wojdyła, Tadeusz Nordyński, Jan Langner, Jan Bielawski, Tadeusz Łuczak,
- komendanci - Tadeusz Nierychły, Tadeusz Nordyński, Jan Langner,
Dzień 17 sierpnia 1997 roku to diamentowa zgłoska w życiu społeczności Osjakowa, a szczególnie w annałach historii Ochotniczej Straży Pożarnej w Osjakowie 100-lecie jej powstania.
W uroczystości wśród gości honorowych uczestniczyli:
- Waldemar Pawlak - Prezes Zarządu Głównego ZOSP RP,
- Wojciech Szczęsny-Zarzycki - Poseł na Sejm RP,
- Irena Nowacka - Poseł na Sejm RP,
- Wiesław Gołębiewski - Poseł na Sejm RP,
- Władysław Tomaszewski - Poseł na Sejm RP,
- Jan Ryś - Wojewoda Sieradzki, Prezes Zarządu Wojewódzkiego ZOSP RP,
- Jerzy Pieniążek - Wicewojewoda Sieradzki,
- Sylwester Gajewski - Senator Rzeczypospolitej Polskiej,
- Józef Misiak - członek Zarządu Głównego ZOSP RP,
- Andrzej Howis - Kierownik Urzędu Rejonowego w Wieluniu,
- Grzegorz Ciebiada - Przewodniczący Wojewódzkiego Sejmiku Samorządowego w Sieradzu.
- mł. bryg. Franciszek Tyszkiewicz - przedstawiciel Wojewódzkiej Komendy PSP w Sieradzu,
- Józef Mielczarek Komendant PSP w Wieluniu.
Po uroczystym wbiciu gwoździ, wręczenia sztandaru i jego odznaczenia "Złotym Znakiem Związku" Ochotniczych Straży Pożarnych RP dokonali: Dh Waldemar Pawlak, Dh Jan Ryś, Dh Józef Misiak.
Następnie Dh Mieczysław Łuczak - Wójt Gminy Osjaków, Dh Wiesław Jaskólski - Przewodniczący Rady Gminy, Dh Jan Majsiak - Prezes OSP oraz ks. Zbigniew Bigaj dokonali odsłonięcia pamiątkowej tablicy " Ochotnicza Straż Pożarna w Osjakowie. 1888-1997. W jedności siła", przed budynkiem OSP.
Najwyższe odznaczenie związkowe "Złoty Znak Związku" otrzymał Dh Bolesław Jaskólski. Ponadto wręczono Złote, Srebrne i Brązowe Medale "Za zasługi dla pożarnictwa".
Należy nadmienić, że uroczystość ta miała nie tylko znaczenie historyczne i symboliczne, była także bodźcem do dalszego pomnażania dorobku Ochotniczej Straży Pożarnej.
Uroczystość 700-lecia powstania Osjakowa odbyła się w dniu 05 czerwca 1999 r. Została odsłonięta tablica pamiątkowa, czynny udział w tych obchodach wzięła udział Jednostka OSP w Osjakowie.
14 listopada 1999 roku na miejscowym cmentarzu przy współudziale pododdziału Ochotniczych Straży Pożarnych i pododdziału Jednostki Wojska Polskiego z Sieradza odbyła się uroczystość oddania i poświęcenia kwatery i obelisku, na obelisku umieszczono epitafium o treści "Miejsce wiecznego spoczynku pomordowanych przez hitlerowskich żandarmów w latach drugiej wojny światowej".
07 maja 2000 roku gmina Osjaków dostąpiła honoru zorganizowania Drugiego Powiatowego Święta "Dnia ŚwiętegoFloriana". Gościem honorowym święta był m.in. Dh Waldemar Pawlak.
Dnia 17 września 2000 r. teren Gminy Osjaków i Jedno-stkę OSP w Osjakowie wizytowała Jednostka OSP z Niemiec.
W dniu 24 lutego 2001 r. w remizy OSP odbyło się Walne Zebranie Członków OSP Osjaków.
W dniu 27 października 2001 r. w obecności uczestników Kompleksowych Ćwiczeń Zgrywających Sił Obrony Cywilnej Gminy Osjaków "Aktem Przekazania" podpisanym przez Przewodniczącego Zarządu Gminy - Władysława Kowalińskiego, Komendanta Państwowej Straży Pożarnej w Wieluniu - Józefa Mielczarka, Prezesa Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi - Jerzego Szmita przekazano :
- motopompę o symbolu M-8/8,
- agregat prądotwórczy ze statywem teleskopowym rozstawnym i najaśnicą, agregat został użyczony jednostce OSP,
Sprzęt poświęcił proboszcz Parafii Św. Kazimierza Królewicza - Ks. Stanisław Mrówka.
W maju 2002 r. w Osjakowie odbyło się dorocznie obchodzone Święto Floriana.
W dniu 13 grudnia 2003 r. został zakupiony samochód bojowy marki "Lublin 3".
"Aktem Przekazania" w dniu 09 maja 2004 roku w obecności uczestników Powiatowego Święta "Dnia Strażaka" Jednostce OSP w Osjakowie przekazano i poświęcono następujący sprzęt :
- samochód marki "Lublin 3",
- sprzęt do ratownictwa drogowego - pompę hydrauliczną "Lukas".
Akt przekazania podpisali:
- Starosta Wieluński - Mieczysław Łuczak,
- Dyrektor Oddziału Okręgowego Państwowego Zakładu Ubezpieczeń
- Elżbieta Błaszczyk,
- Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi - Jerzy Szmit,
- Wójt Gminy Osjaków - Władysław Kowaliński,
- Przewodniczący Rady Gminy w Osjakowie - Zdzisław Dura.
W dniu 11 listopada 2005 r. w uroczystościach gminnych obchodów odzyskania przez Polskę Niepodległości brali udział przedstawiciele zaprzyjaźnionej gminy francuskiej Trevol z udziałem pocztów sztandarowych z OSP.
W dniu 17 lutego 2007 r. odbyło się Walne Zebranie Członków OSP na, którym dokonano uzupełnienia składu osobowego zarządu i komisji rewizyjnej.
W każdym święcie, uroczystości gminnej, regionalnej czy związkowej uczestniczy orkiestra dęta, której obecny skład osobowy przedstawia się następująco:
- Kazimierz Skupiński,
- Stefan Olejnik,
- Stanisław Grabowski,
- Czesław Adamczyk,
- Jerzy Michalski,
- Mirosław Augustyniak,
- Jerzy Stępień,
- Jan Woś,
- Robert Tokarek,
- Marian Augustyniak,
- Tomasz Augustyniak,
- Wiesław Sarowski,
- Roman Majda,
- Andrzej Maczurek,
- Zenon Sarowski,
- Damian Wróbel.
Osjaków, dnia 18 sierpnia 2007 roku.
Opracowali: Tadeusz Glinkowski i Zbigniew Czesek
